Ortodonti

Çapraşık diş ve uyumsuz çene ilişkilerini bir takım aparatlar yardımıyla düzenleyen diş hekimliği branşıdır. Ortodontik tedaviyi üstlenen diş hekimlerine ortodontist denir.

Ortodonti tedavisi süt dişleri döneminde uygulanarak, bu dönemde görülen parmak emme, dudak yeme gibi alışkanlıklara bağlı olarak ortaya çıkan sorunlar ortadan kaldırılır. Ortodonti tedavisi ile çenenin iskelet yapısında kalıcı bir bozukluk meydana gelmesi engellenmiş olur. Karışık dişlenme dönemi de ortodontinin kapsamındadır. Bu dönemde hem süt dişleri hem de kalıcı dişler ağızda bulunur. Süt dişlerinin erken kaybedilmesi ve alttan gelen sürekli dişe rehberlik edememesi durumunda yer darlıkları ortaya çıkar. Ortodonti bu yer darlıklarının giderilmesi ile ilgilenir. Aynı zamanda bu dönemde çene gelişimleri devam etmektedir. Alt ve üst çene gelişiminin birbiriyle uyumlu olarak meydana gelmemesi sonucunda ortaya çıkan çeneler arası uyumsuzluk da ortodontinin kapsamındadır.

Kalıcı dişler döneminde ortodonti diş dizilerindeki bozuklukların düzeltilmesi ile ilgilenir.

Dişeti hastalıklarına bağlı olarak meydana gelen düzensizliklerin tedavisi ve doğuştan eksik olan veya sonradan kaybedilen dişlere bağlı olarak ortaya çıkan düzensizliklerin tedavisi de ortodontinin kapsamına girer.

Ortodontik tedavi uygulanma şekline göre sabit ve hareketli ortodonti tedavisi olarak ikiye ayrılır:

Sabit Ortodonti Tedavisi:

Sabit ortodonti tedavisi adından da anlaşılacağı gibi hastanın çıkartamayacağı sabit apareylerin kullanıldığı ortodonti tedavisidir. Sabit ortodonti tedavisinde dişler üzerine braket olarak adlandırılan oluklu bir metal (günümüzde porselen braketler de kullanılmaktadır) yapıştırılır. Bu oluktan bir tel geçer. 4-6 hafta aralıklarla bu tel değiştirilir.

Hareketli Ortodonti Tedavisi:

Hareketli ortodonti tedavisi hastanın kendisinin takıp çıkartabileceği apareylerin kullanıldığı ortodonti tedavisidir.Hareketli ortodonti tedavisi daha çok 6-12 yaş arası çocuklarda uygulanır.Bazı durumlarda hem sabit hem hareketli her iki ortodonti tedavi şeklinin de uygulanması gerekebilir.

ORTODONTİK TEDAVİ SIRASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Ortodonti tedavisine başlanmadan önce ağızdaki tüm çürükler ve dişeti hastalıkları tedavi edilmelidir.Sabit ortodonti tedavisi veya hareketli ortodonti tedavisi, hangi şekilde olursa olsun, ortodonti tedavisi sırasında ağız hijyenine dikkat edilmelidir. Hareketli ortodonti apareyi kullanılıyorsa, yemeklerden sonra aparey çıkartılıp dişler fırçalanmalıdır. Ortodonti apareyinin hijyenine de aynı oranda özen gösterilmelidir. Sabit ortodonti tedavisinde kullanılan braketler yiyecek artıklarının birikmesi için oldukça uygun bölgelerdir. Bu nedenle, yemeklerden sonra ortodontik diş fırçaları kullanılarak, braketler ve teller arasındaki yiyecek artıkları özenle temizlenmelidir. Ağız hijyenine dikkat edilmezse, ortodonti tedavisi sırasında çürüklerin ve dişeti problemlerinin oluşması kaçınılmazdır.

Ortodonti tedavisi uzun süren bir tedavidir ve aylık kontroller söz konusudur. Bu nedenle kişinin ortodonti tedavisi için istekli olması ve randevularını aksatmaması gerekir.

Herhangi bir şekilde kullanılan ortodonti apareyinde kırılma, kopma veya çıkma meydana geldiğinde tedavi olumsuz olarak etkilenebileceği için zaman kaybetmeden ortodonti uzmanına başvurmak gerekir.

Ortodonti tedavisinde pekiştirme tedavisi oldukça önemlidir. Dişlerin aldığı pozisyonu koruyabilmek için pekiştirme tedavisine mutlaka uyulmalıdır.

UZAK DURULMASI GEREKEN YİYECEKELER

Sert Yiyecekler : Buz, fındık ve ceviz, pizza ekmeği, havuç ve elma gibi…

Yapışkan Yiyecekler : Sakız, karamela, sakızlı şekerleme, meyankökü gibi…

Şekerli Yiyecekler : Dondurma, kurabiyeler, asitli içecekler, şekerleme gibi…

ORTODONTİDE AĞIZ BAKIMI

Ortodontik tedavi görmeyen bireylerin dişlerini günde iki kez fırçalaması yeterli olabilir. Ancak tedavi gören hastaların dişlerini her yemekten sonra fırçalaması gerekmektedir. Çünkü braketli ağızlarda yemek artıklarının dil ve dudaklar tarafından temizlenmesi mümkün olmaz, mutlaka fırçalamak gerekir. Bu sebepten dolayı fırçanızı ve macununuzu yanınızda taşımanızı önermekteyiz.

• Dişlerinizi her öğünden sonra mutlaka fırçalamalısınız. Diş macunu bulamazsanız bile diş fırçası ile birikintileri uzaklaştırın.
• Yumuşak bir fırça kullanın.
• Tedaviye başladıktan sonra ilk 1 ay ağız gargarası kullanabilirsiniz.
• Fırçanıza nohut büyüklüğünde diş macunu koyun.
• Braket ile diş eti arasını fırçalamak özellikle çok önemlidir. Dişlerinizin ön yüzlerini, arka yüzlerini, çiğneyici yüzlerini bu şekilde temizledikten sonra dilinizi de fırçalayın.

Zaman ayırın! Dişler ayna karşısında, ağız açıkken, alt ve üst dişler ayrı ayrı olacak şekilde, dairesel hareketlerle fırçalanmalıdır. Her dişi fırçanın ucunda tek tek hissederek dairesel hareketlerle fırçalayın ve bir dişe 10 saniye olacak şekilde zaman ayırın.