Dişeti ve hastalıkları tedavisi

Dişler düzgün temizlenmediğinde, üzerlerinde ve aralarında biriken yiyecek artıkları bakteriler üretirler. Bakteri plağı dediğimiz bu püremsi birikintiler, diş çürüklerinin ve dişeti iltihaplarının baş sorumlusu olup, zamanla tükürüğün çökelmesi sonucu diş taşlarını oluştururlar. Bakteri plağının içinde üreyen mikroorganizmalar, şekerli gıdaları parçalayarak asit üretirler. Bu asit, dişi küçük bir bölgeden başlayıp giderek büyüyen bir şekilde çürütür. Daha ileri safhalarda çekim kaçınılmaz olabilir.

Dişeti Hastalıklarının Nedenleri

Kötü ağız hijyeni, yanlış fırçalama, genetik faktörler, sigara, hormonal değişiklikler, ilaç kullanımı, diyabet, kötü yapılmış kuron ve köprüler, kötü beslenme, stres.

Dişeti Hastalığının Belirtileri

Fırçalarken yada kendiliğinden kanama, dişetlerinde kaşıntı, yanma ve rahatsızlık hissi, dişetinden iltihap gelmesi, dişetlerinde çekilmeler, dişlerde sallanmalar, diş ve dişeti kenarında siyah alanlar, ağız kokusu ve ağızda kötü tat, dişetlerinde yanma, kızarıklık, şişlik.

Diş eti hastalıklarının ilk ve en önemli belirtisi dişeti kanamasıdır. Sağlıklı dişeti kanamaz.

Sağlıklı dişetlerinin özellikleri

– Dişlere sıkıca bağlı,

– Gül kurusu-pembe renkte,

– Portakal kabuğu gibi yapıda,

– Ağrısız, şişlik ve kızarıklık olmayan,

– Kendi kendine veya fırçalama esnasında kanama göstermeyen yapıdadır.

Dişeti çekilmesinin nedenleri

• Kötü ağız hijyeni
• Taşkın dolgular
• Uyumsuz kron ve köprüler
• Diş gıcırdatma
• Hatalı diş fırçalama
• Genetik faktörler
• Periodontal hastalıklar

Diş Eti Rahatsızlıklarının Gelişimi

Gingivitis

Dişeti rahatsızlıklarının ilk aşaması ‘’gingivitis’’ olarak adlandırılan enflamasyondur. Dişetinde bir miktar kızarma ile beraber kanama, koku gibi belirtileri vardır. Tartar, plak, dişlerin çapraşıklaşması, çürük gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir. Mikroplardan oluşan bakteri plağının diş ve dişeti arasındaki bağlantıyı zayıflatması ile görülür. Sağlıklı dişeti pembedir ve dişe sıkıca yapışık olmalıdır.

Periodontitis

Yetişkinlerin en çok diş kaybettikleri sebep çürük değil dişeti hastalıklarıdır. Gingivitis aşamasında tedavi edilmemiş diş eti rahatsızlığının sonraki evresidir. Periodontal doku ve alveolar kemikte kayıpların başlaması ve ilerlemesini içerir. Dişi çene kemiğine bağlayan dairesel lifler erir ve diş eti ile diş arasında cep olarak adlandırılan patolojik boşluklar oluşur. Bu boşluklarda biriken mikroplar enfeksiyonun ilerlemesine, diş kökü ve alveoli kemikte harabiyete, erimeye sebep olur.

Periodontitis rahatsızlığı sırasında dişetinde maviye çalan bir kırmızılık görülebilir. Diş etleri çekildikçe dişlerin kök kısımları görünmeye başlayarak, uzadığı görülür ve diş hekimine acilen başvurulmasının çok önemli bir uyarısıdır. Periodontitis tedavi edilmezse dişi tutan kemik erir, dişler sallanmaya başlar ve diş kaybı kaçınılmaz olur.

Dişeti hastalıkları nasıl teşhis edilir?

Dişhekimleri dişetlerinin genel görünümünden şüphelendikleri zaman periodontal sonda adı verilen bir alet ile diş ile dişeti arasındaki dişeti cebinin boyunu ölçerler. Yetişkinlerdeki her ağız içi muayenesinin bir parçası olarak periodontal muayene yapılmalıdır. Dişlerin etrafındaki kemik dokusunu değerlendirmek için panoramik ve periapikal röntgen filmler alınabilir.

Dişeti hastalıklarından nasıl korunabilir?

Periodontal hastalıkların önlenmesinde önemli rol oynayabilirsiniz. Yaşam boyu dişlerinizi ağızda tutmak için bakteri plağının, diş fırçalaması ve diş ipi kullanılması ve kimyasal ajanlarla düzenli olarak her gün, dişlerden uzaklaştırılması gerekmektedir.

Yukarıda sayılanlara ek olarak diş hekimine düzenli gidilerek kontrollerin yaptırılması son derece önemlidir. Günlük ağız bakımı diş taşlarının oluşumunu en az seviyede tutmakla beraber tamamen önleyememektedir. Bir diş hekimi tarafından yapılacak diş taşı temizliği; sizlerin diş fırçası, diş ipi ile temizleyemediğiniz bölgelerdeki sertleşmiş diş taşlarının ortamdan uzaklaştırılmasını sağlar. Diş taşlarının kaldırılmasına diş taşı temizliği ismi verilmektedir. Diş hekiminizin sizin özel gereksinimlerinize göre kişisel bir ağız bakım planı yapabilir. Bu programla dişleriniz ile dişetlerinize zarar vermeksizin diş fırçalamayı ve diş ipi kullanmayı uygulayabilirsiniz.

Dişhekimini düzenli ziyaret ederek ağız sağlık ürünleri hakkında diş hekiminizden öneriler alabilirsiniz. Piyasada pek çok çeşit diş fırçası, diş ipi, ağız gargaraları ve dişler arası temizleyicileri bulunmaktadır. Diş hekiminiz size en uygun olan ürünleri seçmenizde yardımcı olacaktır.

Dişeti hastalıklarının erken safhalardaki tedavisi genellikle diş taşı temizliği ve kök yüzeyi düzleştirmesidir. Bu aşamalarda dişlerin etrafındaki ceplerden bakteri birikintileri ve diş taşları uzaklaştırılır ve kök yüzeyleri düzleştirilir. Bu işlemlerle iltihaba neden olan bakteriler ve toksin maddeler ağızdan uzaklaştırılır. Dişeti hastalıklarının erken safhalarında uygulanan bu işlemler genellikle yüz güldürücü sonuçlar için yeterli olmaktadır.

Daha ilerlemiş vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahalenin amacı; derin ceplerdeki diştaşlarını ve hastalıklı dokuları ortamda uzaklaştırarak iyileşmenin olabilmesi için kök yüzeylerini düzleştirmek ve dişetlerine kolay temizlenebilmesi için şekil vermektir. Tedavilerden sonra periodontal hastalar periyodik olarak görülmelidir. Periodontal tedavi ile elde edilen olumlu sonuçları korumanın tek yolu dişlerin fırçalanması, diş ipi ve arayüz fırçalarının düzenli olarak kullanılmasıdır. Ve en önemlisi diş hekiminin önerdiği aralıklarla kontrolünüzü yaptırmaktır.

Periodontal Tedavileri Kimler Yapar?

Tüm diş hekimleri periodontal hastalıkları tanımlayıp erken dönemdeki dişeti hastalıklarını tedavi edebilirler. Bazı diş hekimleri ise ilerlemiş periodontal hastalıkları tedavi edebilecek ek bilgi birikimine ve tecrübeye sahiptirler, bu konuda uzmanlaşmışlardır. Bu bilgi birikimine sahip diş hekimleri periodontolog olarak isimlendirilmektedir. Diş hekimi, gerekirse hastalığın bir uzman tarafından tedavi edilmesi gerektiğine inanır ve hastayı bir periodontoloğa gönderebilir. Periodontal hastalıkların tedavisi ile beraber, dişlerinizin düzenli fırçalanması ve düzenli diş hekimi ziyaretleri ile yaşam boyu sağlıklı dişler korunabilir.

Dişeti hastalığının diğer etkileri

Diş eti rahatsızlıklarının doğru anlaşılması bireyin genel sağlığı için de çok önemlidir. Ağzınız, dişetleriniz vücudunuzun bir parçasıdır ve burada oluşan bakteri ve enfeksiyonlar kan dolaşımınızla bütün vücudunuzda hareket ederler. Son dönemde yapılan çalışmalar diş eti rahatsızlıklarının kalp rahatsızlıkları, solunum rahatsızlıkları, erken doğum ve kısırlık gibi birçok başka hastalığa yol açabildiğini göstermiştir.

Diş Fırçalama ve Diş İpi Kullanımı

Diş fırçalarken ağzın bir bütün olduğunu unutmamak gerekir. Bu nedenle fırçalama yaparken dişler ile birlikte dişetlerinde fırçalanmalıdır. Diş fırçamızı diş ile dişetinin birleştiği bölgeye yerleştirip dairesel hareketler ile fırçalamak gerekir. Sağa sola /yukarı aşağı yapılan hareketler yanlıştır ve dişetine zarar verdiği gibi dişte de aşınmaya neden olur. Bu dairesel hareket fırçanın temizleyebildiği diş sayısı kadar yer değiştirerek devam eder. Sadece ön yüzleri değil dişlerin arka yüzeyleri de bu şekilde fırçalanmalıdır.

Unutulmaması gereken nokta ise dişin 5 yüzeyi olduğu ve bunun sadece üç yüzeyinin fırça ile temizlenebileceği kalan 2 yüzey yani dişlerin birbirine bakan arayüzleri diş ipi veya arayüz fırçası ile temizlenmelidir. Diş ipini kullanırken dikkat edilmesi gereken husus diş aralarına her zaman temiz ipin sokulması ve temizlenecek dişe dayayarak diş etinden dişe (kırmızıdan beyaza) doğru çekerek yapılmasıdır. Asla arayüze yerleştirip sağa sola hereketler ile diş ipi kullanılmamalıdır.

Dil Fırçalanmalı mıdır?

Dilin yüzeyi oldukça pürüzlü bir yapıdadır ve bakterilerin yaşamasına elverişli bir özelliğe sahiptir. Bu nedenle dili fırçalayarak üzerindeki kalıntılar temizlenebilir. Temizlenmemesi durumunda kokuya neden olabilir. Dil fırçalamak için firmaların ürettiği özel fırçalar mevcuttur. Bunlar kullanılabilir veya eğer yapılabiliyorsa normal diş fırçası ile de dil temizlenebilir. Özellikle sigara içenlerin buna dikkat etmesinde fayda vardır.

Dişetleriniz Kanıyor Mu?

Dişetleriniz kanıyorsa dişetinde enfeksiyon olabilir veya dişetleri iltihaplanma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Dişlerinizi fırçalamaya devam edin ve diş hekiminize başvurun. Diş fırçanızı hiç kimseyle paylaşmayın. Dişleri çürüten bakteriler kişiden kişiye bu yolla geçer.

Çocuklara dişlerini fırçalarken yardım edin. Çocuklar yedi sekiz yaşlarına gelene kadar dişlerini fırçalarken yardım isterler. On yaşına gelene kadar diş ipliğini kullanmalarına yardım edin. Florlu diş macununu az miktarda fırçanın üzerine sıktıktan sonra dişlerini nasıl fırçalayacaklarını gösterin. Altı yaşından küçük çocuklar içinde flor miktarı az olan diş macunlarından kullanmalıdırlar. Eczanelerden alacağınız ve plakları gösteren tabletler dişlerin neresinde hala plak kaldığını gösterir. Plak önleyici ağız çalkalama ilaçlarını da kullanabilirsiniz ama hiçbir yöntem dikkatli fırçalamanın ve diş ipiyle temizlemenin yerine geçmez.

Diştaşı Nedir?

Diştaşı (tartar, calculus), bakteri plağı adını verdiğimiz birikintilerin diş yüzeylerinde uzun süre kalması sonucu oluşan sert yapılardır.

Tartar (diştaşı) nasıl oluşur?

Gıda artıkları tükrükteki minerallerle birleşerek dişler ve dişetleri etrafında kireç tabakaları oluştururlar. Bu kireç tabakaları başlangıçta yumuşaktırlar. Ancak hızla sert tabakalara dönüşürler. Fırçalayarak bunları dişlerinizden uzaklaştıramazsınız. Ancak diş hekiminiz diştaşı temizliği için dizayn edilmiş uygun ultrasonik aletlerle dişlerinize zarar vermeden çıkartabilir.

Diştaşları Neden Temizlenmelidir?

Diştaşı bakterilerin ve artıklarının oluşturduğu ve tükürükteki mineraller ile sertleşen bir yapıdır. Diş üzerinde kaldığı sürece dişin çevre destek dokularına zarar verir. Diş eti rahatsızlıklarına yol açar.

Diştaşı temizliği dişlere zarar verir mi?

Bu soru diş hekimlerine sık sorulan bir sorudur. Hatta bu sorunun devamında ‘ temizlik sırasında diş mineleri çizilir mi’ veya ‘bir kere temizletince hep ister mi?’ gibi sorular da ardı ardına gelir. Hayır, uygun yapıldığı sürece diştaşı temizliği dişlere zarar vermez. Unutmayınız ki dişlerinizin üzerindeki diştaşları ve plak diş ve dişetlerinize zaten fazlaca zarar vermektedir. Hatta ağzınız için yaptırabileceğiniz en faydalı, en çabuk ve en rahat işlemdir. Bunun yanı sıra düzenli kontroller ile birçok ağız ve diş probleminin de önüne geçebilirsiniz.

Diştaşı Temizliği Sonrasındaki Olası Durumlar

Bir gün boyunca diş etlerinde sızıntı şeklinde kanama ve birkaç gün süren sıcak-soğuk hassasiyeti görülebilir, normaldir.

Diş diplerindeki eklentilerin temizlenmesi sonucu dişler arasında zaten mevcut olan normal veya patolojik aralıklar hissedilir hale gelir.

Diş taşlarının yoğun olduğu ve/veya diş eti hastalığının ilerleyen döneminde temizlik yapıldığında dişler destek dokularını kaybetmiş olduğundan sallanmadaki hafif artma beklenen bir durumdur.

Diş yüzeyinde diş taşlarının temizlenmesi sonrası dille pütürlü alanlar hissedilebilir.